Κιάτο: Φ.Χατούπης-Υποψήφιος Κ.Σαρχάνη: “Έφτασες στην πηγή και νερό δεν ήπιες!…” (Έγγραφα)

Τι πραγματικά συμβαίνει με τις πηγές Στυμφαλίας, το δυναμικό τους, το υφιστάμενο και επικείμενο καθεστώς ύδρευσης των Δήμων Κορινθίων και Σικυωνίων, την αντιπαράθεση και τις εξαγγελίες.

Τα ερωτήματα είναι απλά!

Πόσο είναι τελικά το νερό των πηγών Στυμφαλίας?

Πόσο νερό εκμεταλλεύεται η Κόρινθος?

Πόσο νερό δικαιούται το Κιάτο?

Ποιός τελικά διαχειρίζεται το υπόγειο νερό της Στυμφαλίας και γιατί η αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας “νίπτει τα χείρας”?

Το σύντομο “βιογραφικό” της χρήσης των πηγών ξεκινά το 2010 με την υπ’ αριθμ. 498/6-5-2010 χορηγούμενη από την Περιφέρεια Πελοποννήσου άδεια χρήσης νερού στην ΔΕΥΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ με 3 εκ. κυβικά μέτρα νερού το χρόνο και συνεχίζεται το 2017 με την επέκταση χρήσης από 3 σε 5 εκ. κυβικά μέτρα νερού το χρόνο.

Στο ενδιάμεσο ο καταϊδρωμένος Δήμος Σικυωνίων ζητά με την υπ’ αριθμ. 47886/14-4-2014 άδεια εκτέλεσης για την ενίσχυση υδροδότησης από τις πηγές με δυνατότητα εκμετάλλευσης 300 κυβικά μέτρα ανά ώρα και για την περίοδο 1η Νοεμβρίου έως 15 Μαρτίου. Παραβλέπει (ξεχνάει?) τη γεώτρηση του Κεφαλαρίου – Γιαννόπουλου, για την οποία την ίδια περίοδο -10/4/2014- έχει βγάλει άδεια χρήσης 657 χιλιάδες κυβικά μέτρα νερού το χρόνο, και όχι απλά τη θυμάται αλλά βαπτίζει ως συνοδό έργο την επικείμενη χρήση των πηγών στην υπ’ αριθμ. 92239/5-7-2016 άδεια εκτέλεσης για την υδροδότηση του Δήμου Σικυωνίων με τα ίδια τεχνικά χαρακτηριστικά.

Μη έχοντας ολοκληρώσει το συνοδό στην γεώτρηση Γιαννόπουλου έργο εκμετάλλευσης των πηγών, ο Δήμος Σικυωνίων ζητά νέα παράταση εκτέλεσης εργασιών έως το 2020 με την υπ’ αριθμ. 86374/4-5-2018 σχετική άδεια της Αποκεντρωμένης Περιφέρειας Δυτ. Ελλάδας…

Συνοψίζοντας:

2010 η Κόρινθος εκμεταλλεύεται 3 εκ. κυβικά το χρόνο

2017 η Κόρινθος επεκτείνει την εκμετάλλευση σε 5 εκ. κυβικά το χρόνο

2014 το Κιάτο ζητά 972 χιλ κυβικά το χρόνο (300 κυβικά την ώρα για την χειμερινή και μόνο περίοδο 1η Νοεμβρίου – 15 Μαρτίου)

2016 το Κιάτο βαπτίζει συνοδό έργο την επικείμενη εκμετάλλευση των πηγών και ζητά παράταση εργασιών εκτέλεσης

2018 το Κιάτο ζητάει νέα παράταση εκτέλεσης εργασιών έως το 2020 …

2019 το Κιάτο δεν έχει καμία άδεια χρήσης νερού από τις πηγές… αλλά και  αν είχε? Πόσο νερό μπορεί τελικά να εκμεταλλευτεί για την υδροδότηση της παραλιακής ζώνης?

Η απάντηση βρίσκεται μόνο στις μετρήσεις παροχής των πηγών, τις οποίες αποφεύγει συστηματικά η Κόρινθος, αδυνατεί να διεκδικήσει το Κιάτο, νίπτει τα χείρας της η Δ/νση Υδάτων της Περιφέρειας…. Γιατί οι μετρήσεις επιβάλουν αυστηρά στη χρήση του Δήμου Κορινθίων, περιορίζουν στο ελάχιστο τις βλέψεις του Δήμου Σικυωνίων, υποχρεώνουν σε αστυνόμευση την επιστημονικά ανεπαρκή Περιφέρεια.

Εικ. 1. Απόσπασμα της άδειας εκτέλεσης του 2016 του Δήμου Σικυωνίων όπου η επικείμενη χρήση των πηγών θα ενισχύσει τη γεώτρηση Γιαννόπουλου στη θέση “ΛΑΖΟΣ-ΣΚΑΛΕΣ”.

Εικ. 2. Απόσπασμα της άδειας εκτέλεσης του 2016 του Δήμου Σικυωνίων όπου αναγράφεται ο ρόλος του ΑΟΣΑΚ και ο λόγος περιορισμού της επικείμενης χρήσης μόνο για την χειμερινή περίοδο.

Γεγονός είναι ότι δεν υπάρχουν μετρήσεις των παροχών των πηγών Στυμφαλίας από την αρμόδια υπηρεσία! Αναζητήθηκαν μετρήσεις από επίσημους φορείς όπως το ΙΓΜΕ (Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών), το επιστημονικό κύρος του οποίο είναι αδιαμφισβήτητο και ευρύτερα αποδεκτό. Αν και οι μετρήσεις δεν παρουσιάζουν χρονική σταθερότητα, εντούτοις δίνουν μια ικανοποιητική προσέγγιση ως προς τον εποχικό τους χαρακτήρα, καθώς και ως προς την παρουσία ή όχι υδρομαστευτικού έργου των πηγών.

Εικ. 3. Μετρήσεις πηγών Στυμφαλίας περιόδου 2000-2018 (ΙΓΜΕ). Στο δεύτερο διάγραμμα καταγράφεται το πλεόνασμα νερού για το Δήμο Σικυωνίων σύμφωνα με τις υφιστάμενες άδειες χρήσης και εκτέλεσης της Δ/νσης Υδάτων.

Από το διάγραμμα διαπιστώνει κανείς ότι:

• Οι μετρήσεις πριν το 2010 είναι σαφώς μικρότερες από τις επόμενες της περιόδου 2013-2018 καθώς κυμαίνονται μόλις από 50 έως 1300m³/h (κυβικά μέτρα ανά ώρα), γεγονός που οφείλεται στην απουσία τεχνικού έργου υδρομάστευσης των πηγών το οποίο ολοκληρώθηκε το 2010 με την άδεια χρήσης του Δήμο Κορινθίων.
• Οι μετρήσεις τις περιόδου 2013-2016 έχουν μία ικανοποιητική χρονική αλληλουχία για την οποία προκύπτει χειμερινό πλεόνασμα νερού τη χειμερινή περίοδο του έτους.
• Απουσιάζουν μετρήσεις για την περίοδο 2016-2017.
• Οι μετρήσεις για την χειμερινή περίοδο 2017-2018 είναι απογοητευτικές ως προς την επάρκεια τόσο για το Δήμο Κορινθίων ως υφιστάμενο χρήστη των πηγών, όσο φυσικά και για το Δήμο Σικυωνίων ως επικείμενο μνηστήρα….

Η πράσινη γραμμή του διαγράμματος των 500m³/h (κυβικών ανά ώρα) είναι ο περιορισμός που επιβάλει η περιφέρεια στο Δήμο Κορινθίων ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΡΟΧΗ των πηγών, πλέον της οποία μπορεί να κάνει χρήση.

Αν προσθέσουμε στην οικολογική παροχή τα 760m³/h ως όριο μέγιστης χρήσης για το Δήμο Κορινθίων όπως ρητά αναφέρεται στην σχετική άδεια, τότε προκύπτει η κόκκινη γραμμή του διαγράμματος των 1.260m³/h η οποία αποτελεί το όριο της επικείμενης χρήσης του Δήμου Σικυωνίων….

Εικ. 4. Απόσπασμα της άδειας χρήσης του 2017 του Δήμου Κορινθίων όπου καταγράφεται η επέκταση χρήσης, το όριο των 500m³/h της οικολογικής παροχής και τέλος η κατά προτεραιότητα μέγιστη χρήση έως 760m³/h για όλο το χρόνο.

Με άλλα λόγια αν ο Δήμος Σικυωνίων είχε ολοκληρώσει το έργο την περασμένη χρονιά το 2018, δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ούτε σταγόνα νερό από τις πηγές, καθώς δεν θα του το επέτρεπε η οικολογική παροχή των πηγών και το δικαίωμα της ΔΕΥΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ! Οι μετρήσεις των 1.118m³/h του Φεβρουαρίου του 2018 και των 536m³/h του Οκτωβρίου του ίδιου έτους είναι πολύ μικρότερες του ορίου των 1.260m³/h.

Η κατάσταση παραμένει άγνωστη για την περίοδο 2016-2017 και καθόλου αισιόδοξη για την περίοδο 2015-2016 με μόλις 60 κυβικά ανά ώρα επιτρεπόμενη χρήση. Αξιοποιήσιμη παροχή άντλησης για τη χειμερινή περίοδο εντοπίζεται μόνο για τα έτη 2013-2014 και 2014-2015, όπου η παροχή εκμετάλλευσης των 300 κυβικών ανά ώρα φαίνεται να είναι διαθέσιμη από το νερό των πηγών Στυμφαλίας.

Μπροστά σε μια αμφίβολη κατάσταση εξαρτώμενη από κλιματολογικές και εποχικές συνθήκες που δεν εξασφαλίζει κανένα μέλλον στην ενίσχυση της υδροδότησης του παραλιακού μετώπου, ο Δήμος Σικυωνίων για να φτάσει στην πηγή και να πιει νερό θα πρέπει να απαιτήσει:

1. Την άμεση έναρξη μετρήσεων της παροχής των πηγών τουλάχιστον τέσσερεις φορές το χρόνο από επίσημο φορέα υπό την επίβλεψη της αρμόδιας Δ/νσης Υδάτων, ώστε να περιοριστεί η ανεξέλεγκτη χρήση από τη ΔΕΥΑ Κορίνθου.
2. Την εκπόνηση Υδρογεωλογικής Μελέτης Διαχείρισης της Λεκάνης Στυμφαλίας σε συνδυασμό με τα επιφανειακά νερά του Ασωπού ποταμού, ώστε να επαναπροσδιοριστεί η οικολογική παροχή των πηγών και κατ’ επέκταση η επικείμενη υδρευτική χρήση που θα πρέπει να επεκταθεί για όλο το χρόνο και όχι μόνο για την χειμερινή περίοδο. Οι ανάγκες υδροδότησης του παράκτιου μετώπου υπερδιπλασιάζονται τη θερινή περίοδο, συνεπώς και η αναγκαιότητας πόσιμου νερού.
3. Την αξιοποίηση του καρστικού υδροφορέα του ανατολικού μετώπου της Ζήριας με γεωτρήσεις σε ασβεστολίθους της περιοχής, οι οποίες εξασφαλίζουν σταθερή ετήσια παροχή χωρίς να επηρεάζονται από εποχικές διακυμάνσεις, έχοντας συνολικό δυναμικό εκμετάλλευσης πολύ μεγαλύτερο από αυτό των πηγών. Επισημαίνεται ότι Το δυναμικό του καρστικού συστήματος της Ζήριας υπερβαίνει τα 60 εκατομμύρια το χρόνο, και ο στόχος αξιοποίησης θα πρέπει ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ να απαγκιστρωθεί από τις ταλαίπωρες πηγές της Στυμφαλίας.
4. Την άμεση εφαρμογή μελετών για τη θέσπιση ζωνών προστασίας της ποιότητας του νερού σε όλες τις υφιστάμενες και εν δυνάμει νέες υδροληψίες (πηγές και γεωτρήσεις) στα πλαίσια πάντα των Σχεδίων Ασφάλειας Νερού που αποτελούν βασικό μέτρο των Σχεδίων Διαχείρισης της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων. Περιλαμβάνει ενημέρωση της τοπικής αρχής για επανεξέταση αγροτικής και κτηνοτροφικής δραστηριότητας, εγκατάσταση τριτοβάθμιας βιολογικής επεξεργασίας σε υφιστάμενους οικισμούς, βιομηχανίες, ποιμνιοστάσια  και βιοτεχνίες, απαγόρευση νέας δραστηριότητας σε συγκεκριμένη απόσταση από την υδροληψία.

Φάνης Χατούπης – Γεωλόγος
υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος στον Δ. Σικυωνίων με τον Συνδυασμό ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΣΙΚΥΩΝΙΑ του Κώστα Σαρχάνη