Ο Όσιος Πατάπιος γεννήθηκε στην Θήβα της Αιγύπτου και έζησε τον 4ο μ. Χ. αιώνα. Οι γονείς του ήταν πολύ πλούσιοι και πιστοί Χριστιανοί, οι οποίοι ανέθρεψαν και τον μεγάλωσαν με ευσέβεια και βαθιά πίστη στο Θεό. Από μικρό παιδί έδειξε σημάδια αρετών και πνευματικής ωριμότητας.
Νωρίς όμως ο Πατάπιος αναχώρησε για την έρημο, επιδόθηκε ολοκληρωτικά στην αδιάλειπτη προσευχή, την άσκηση και τη σκληραγωγία. Ο Θεός τον χαρίτωσε και του παρεχώρησε την δωρεά των ιάσεων. Ο Όσιος προκειμένου να αποφύγει τη δόξα και την τιμή των ανθρώπων, έφυγε για την Κωνσταντινούπολη. Εκεί ιδρύει τη Μονή των Αιγυπτίων με πλήθος μοναχών.Στη Μονή αυτή έζησε όλη την υπόλοιπη ζωή του. Μετά την εκταφή του σκηνώματός του διαπιστώθηκε η αφθαρσία του. Μάλιστα συνοδεύτηκε και από την επιτέλεση πολλών θαυμάτων.
Λίγο αργότερα καταστράφηκε η Μονή των Αιγυπτίων και το λείψανο του Οσίου το πήρε, υπό την προστασία της, η Αγία Υπομονή, η μητέρα του τελευταίου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου. Μετά την πτώση της πόλεως, το 1453, ο Αγγελής Νοταράς, συγγενής των Παλαιολόγων, μετέφερε το σκήνωμα του Οσίου Παταπίου στα Γεράνεια όρη και το έκρυψε σε δυσπρόσιτο σπήλαιο, το οποίο χρονολογείται από τον 11ο αιώνα μετά Χριστόν. Το σπήλαιο αυτό το χρησιμοποιούσαν ως ασκητήριο άλλοι μοναχοί. Στην αριστερή πλευρά του σπηλαίου εναπόθεσαν το σκήνωμα του Οσίου και το έκρυψαν μέσα σε ένα κουτί στο πεζούλι, ώστε να μη φαίνεται. Τοποθέτησαν επάνω την εικόνα του και έδωσαν στο σπήλαιο το όνομά του.
Για τετρακόσια χρόνια το ιερό λείψανο έμεινε κρυμμένο στη σπηλιά, χωρίς να γνωρίζει κανένας την ύπαρξή του. Στα 1904 κάποιος ανακαλύφτηκε τυχαία από λειτουργό ιερέα, που τελούσε τη Θεία Λειτουργία στο σπήλαιο. Μαζί με το άφθορο και ευωδιάζον σκήνωμα του αγίου Παταπίου βρέθηκε και η τίμια κάρα της αγίας Υπομονής.
Στα 1952 ο ιερέας Νεκτάριος Μαρμαρινός, ίδρυσε πέριξ του σπηλαίου, Ιερά Μονή και φρόντισε την επιστροφή του ιερού λειψάνου στον τόπο της ευρέσεώς του. Η επίσημη ίδρυση της Μονής έγινε την 1η Αυγούστου 1952, από τον τότε Μητροπολίτη Κορινθίας Προκόπιο Τζαβάρα. Πρώτη δε ηγουμένη έγινε η γερόντισσα Συγκλητική.
Η ιερά Μονή δεσπόζει σήμερα στα νοτιοδυτικά Γεράνια Όρη, 650 μέτρα πάνω από τη θάλασσα και την πασίγνωστη λουτρόπολη του Λουτρακίου. Αποτελείται από σαράντα περίπου μοναχές, οι οποίες επιτελούν ένα σπουδαίο πνευματικό και φιλανθρωπικό έργο.
Χιλιάδες είναι οι προσκυνητές, που συρρέουν όλες τις εποχές στην Ιερά Μονή για να δοξάσουν το Θεό, να τιμήσουν τον άγιο Πατάπιο και να προσκυνήσουν το χαριτόβρυτο λείψανό του, το οποίο επιτελεί πάμπολλα θαύματα, σε όσους τον επικαλούνται με πίστη και ευλάβεια.
