Πριν καλά – καλά να περάσει η αγωνία για τον κορωνοϊό και πριν καν βγάλουμε τις μάσκες (αυτό θα συμβεί την 1η Ιουνίου και για τους κλειστούς χώρους) και μία νέα υγιειονομική κρίση είναι προ των πυλών και απειλεί ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Η ιατρική και η επιστημονική κοινότητα βρίσκονται σε επιφυλακή – και στη χώρα μας. Πολλά από τα κρούσματα είναι άγνωστης προέλευσης ότι ο ιός που την προκαλεί, πιθανώς εξαπλώνεται ραγδαία κάτω από το “ραντάρ” των υγειονομικών αρχών.
Η ευλογιά των πιθήκων μεταδίδεται πολύ εύκολα, με στενή επαφή, με σταγονίδια ή υγρά ή με επαφή με το εξάνθημα. Πρόκειται για μια ασθένεια που στην πλειοψηφία των περιπτώσεων κάνει τον κύκλο της, ωστόσο ένα 10% των ασθενών στην Αφρική, καταλήγουν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι έχουν εντοπιστεί έως τώρα κρούσματα σε τουλάχιστον επτά χώρες και ο αριθμός αυτός αυξάνεται κάθε μέρα.
Το ΑΠΕ-ΜΠΕ με βάση κυρίως το New Scientist, δημοσίευσε μια σειρά ερωτήσεων και απαντήσεων προκειμένου να αποσαφηνιστούν ορισμένα πράγματα σχετικά με τη νέα αυτή νόσο. Το συμπέρασμα είναι ότι βρισκόμαστε σε ένα νέο υγιειονομικό συναγερμό με άγνωστη για την ώρα τη συνέχεια. Και ότι πρέπει και αυτή την ασθένεια να την πάρουμε σοβαρά.
Είναι μια σχετικά σπάνια νόσος που προκαλείται από έναν ιό (Poxvirus), που ανήκει στην ίδια οικογένεια με τον ιό της ευλογιάς. Η νόσος συνήθως εξαπλώνεται μεταξύ των μαϊμούδων στην Κεντρική και Δυτική Αφρική, όπου ενδημεί, αλλά περιοδικά “πηδάει” και στους ανθρώπους, έχοντας προκαλέσει μέχρι σήμερα μικρές εξάρσεις κρουσμάτων. Για πρώτη φορά εντοπίστηκε σε μαϊμούδες εργαστηρίου το 1958. Το πρώτο περιστατικό μόλυνσης ανθρώπου καταγράφηκε στη Δημοκρατία του Κονγκό το 1970.
Πόσα περιστατικά έχουν υπάρξει κατά την τωρινή έξαρση;
Έχουν επιβεβαιωθεί παγκοσμίως 35 κρούσματα και άλλα 72 ύποπτα, σύμφωνα με τη σχετική βάση δεδομένων που έχουν δημιουργήσει οι Μόρις Κρέμερ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και Τζον Μπραουνστάιν της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ. Επιβεβαιωμένα περιστατικά έχουν βρεθεί σε Βρετανία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία, Βέλγιο, ΗΠΑ και Καναδά. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι πρόκειται πιθανώς μόνο για την “κορυφή του παγόβουνου” και ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα αδιάγνωστα κρούσματα.
Συνδέονται μεταξύ τους όλα τα κρούσματα;
Αυτό δεν είναι σαφές. Έχουν βρεθεί περιπτώσεις που συνδέονται με άλλο γνωστό κρούσμα, αλλά και άλλες χωρίς καμία (γνωστή τουλάχιστον) συσχέτιση. Η Υπηρεσία Ασφάλεια της Βρετανίας (UKHSA) εκτιμά πλέον ότι ο ιός εξαπλώνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο στις χώρες με επιβεβαιωμένα περιστατικά. Αρκετά αφορούν άνδρες ομοφυλόφιλους και αμφιφυλόφιλους, γι’ αυτό οι υγειονομικές αρχές καλούν τους ανθρώπους με αυτό τον σεξουαλικό προσανατολισμό να προσέχουν για τυχόν εξανθήματα ή άλλα ύποπτα συμπτώματα, ώστε έγκαιρα να απευθυνθούν σε γιατρό.
Πώς εξαπλώνεται η νόσος;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), μπορεί να μεταδοθεί με την εισπνοή μολυσμένων σωματιδίων και με την επαφή με δερματικά εξανθήματα της νόσου ή με μολυσμένα από τον ιό υλικά. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων (CDC) των ΗΠΑ, η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο πιστεύεται ότι συμβαίνει κυρίως μέσω μεγάλων αναπνευστικών σωματιδίων που δεν ταξιδεύουν μακριά, συνεπώς για να μολυνθεί κάποιος, πρέπει να υπάρξει παρατεταμένη κοντινή επαφή πρόσωπο με πρόσωπο.
Ο ιός δεν θεωρείται ότι εξαπλώνεται εύκολα μεταξύ των ανθρώπων και, σύμφωνα με την UKHSA, ο κίνδυνος μόλυνσης του πληθυσμού ‘παραμένει χαμηλός’. Η νόσος μπορεί να εξαπλωθεί επίσης μέσω επαφής με ρούχα, πετσέτες, σεντόνια ή άλλα αντικείμενα μολυσμένου ατόμου. Δεν θεωρείται σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, όμως μπορεί να μεταδοθεί πιο εύκολα κατά τη σεξουαλική επαφή μέσω του δέρματος.
Ακόμη, είναι δυνατό να μεταδοθεί από μολυσμένο ζώο σε άνθρωπο, αν κανείς δαγκωθεί από αυτό ή αγγίξει το αίμα του, τα σωματικά υγρά του, τα εξανθήματα του κ.α., ή αν φάει όχι καλά ψημένο κρέας τέτοιου ζώου.
Η ευλογιά των πιθήκων μεταδίδεται μέσω σεξουαλικής επαφής;
Είναι πιθανό, αλλά είναι ασαφές αυτή τη στιγμή.
Η ευλογιά των πιθήκων δεν έχει προηγουμένως τεκμηριωθεί ότι έχει εξαπλωθεί μέσω του σεξ, αλλά μπορεί να μεταδοθεί μέσω στενής επαφής με μολυσμένα άτομα, τα σωματικά τους υγρά και τα ρούχα ή τα σεντόνια τους.
Ο Μάικλ Σκίνερ, ιολόγος στο Imperial College του Λονδίνου, είπε ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για να προσδιοριστεί πώς μολύνθηκαν οι άνδρες στο Ηνωμένο Βασίλειο.
«Από τη φύση της, η σεξουαλική δραστηριότητα περιλαμβάνει στενή επαφή, η οποία θα περίμενε κανείς να αυξήσει την πιθανότητα μετάδοσης, ανεξάρτητα από τον σεξουαλικό προσανατολισμό ενός ατόμου και ανεξάρτητα από τον τρόπο μετάδοσης», είπε ο Skinner.
Ο Francois Balloux του University College του Λονδίνου είπε ότι για την ευλογιά των πιθήκων το σεξ χαρακτηρίζεται ως το είδος της στενής επαφής που απαιτείται για τη μετάδοση της νόσου.
Τα κρούσματα στο Ηνωμένο Βασίλειο «δεν συνεπάγονται απαραίτητα σε κάποια πρόσφατη αλλαγή στην οδό μετάδοσης του ιού», είπε ο Balloux.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν
- πυρετό,
- πονοκέφαλο,
- μυϊκούς πόνους,
- πόνους στη μέση,
- πρησμένους λεμφαδένες,
- κρυάδες και
- εξάντληση.
Μπορεί επίσης να εμφανιστούν εξανθήματα, αρχικά στο πρόσωπο και μετά σε άλλα μέρη του σώματος, μεταξύ άλλων στα γεννητικά όργανα. Το εξάνθημα μοιάζει αρχικά με εκείνο της ανεμοβλογιάς.
