Έπειτα από τέσσερα χρόνια, άγονων περιπλανήσεων και αυτοσχεδιασμών ήρθε η ώρα το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ να βάλει τέλος σε αδιέξοδες, άστοχες και ατελέσφορες επιλογές. Πλέον γνωρίζουμε πως ακολούθησε τον λανθασμένο δρόμο. Η μοναδική λύση είναι να ανακτήσει τον πραγματικό και ρεαλιστικό εαυτό του. Η ταυτότητα, η ιστορία, το έργο του ΠΑΣΟΚ καθιστούν επίκαιρη την επιστροφή του. Η αξία κι η χρησιμότητά του δεν αντικαθίστανται. Ούτε προσφέρονται για τυχοδιωκτικά παιχνίδια.
Η περιπέτεια της χρεοκοπίας, η επικράτηση του λαϊκισμού, έδειξαν πως οι μάχες δεν κερδίζονται με την υποστολή της σημαίας και την εγκατάλειψη των ιδεολογικών και πολιτικών χαρακωμάτων. Η υποχώρηση συνιστά στρατηγικό λάθος. Οι τακτικισμοί μάς έκλεισαν στα τείχη μιας αέναης στασιμότητας.
H υπαρξιακή κρίση δεν ήταν τυχαία. Οφείλεται στην άρνηση του εαυτού μας Αυτοκαταργηθήκαμε. Έτσι εύλογα το πείραμα του ΚΙΝΑΛ -μια πράξη αλόγιστη κι ανερμάτιστη- βρέθηκε στο κενό.
Άλλωστε τα πολιτικά σχήματα είναι ανθεκτικά και έχουν προοπτική, όταν στηρίζονται σε υπαρκτή πρώτη ύλη και πρεσβεύουν ιδέες. Όταν εκφράζουν συγκεκριμένες κοινωνικές τάσεις και διαθέτουν τον απαραίτητο ιδεολογικοπολιτικό ιστό. Και πρωτίστως όταν εκπροσωπούνται από ικανές ηγεσίες. Τις αυτονόητες αυτές προϋποθέσεις τις στερηθήκαμε. Εξ ου και η αποτελμάτωσή του Κινήματος Αλλαγής.
Σήμερα η Ελλάδα κι η κοινωνία άλλαξαν κατηγορία. Η προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα βάζει πολύ ψηλά τον πήχη. Πέρασαν οι εποχές που με καταγγελτικό λόγο και με ατάκες μπορούσες να προσελκύσεις το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης. Μετά την ήττα του λαϊκισμού και του ανορθολογισμού απαιτούνται ρεαλιστικές πολιτικές. Η περίοδος την οποία διανύουμε χρειάζεται διαφορετικές προσεγγίσεις, προκειμένου να ανταποκριθούμε στις αυξημένες ανάγκες.
Η πανδημία που ενέσκηψε σκεπάζει τα πάντα. Η κλιματική κρίση συνιστά απειλή για την ίδια την ύπαρξή μας. Η πράσινη μετάβαση δεν αποτελεί σχήμα λόγου. Ούτε είναι η γαρνιτούρα για να εξωραΐσουμε τις παλιές και αποτυχημένες πολιτικές μας. Κάτι που δυστυχώς πράττουν πολλοί.
Η επιστροφή του ΠΑΣΟΚ δεν σημαίνει επιστροφή στο παρελθόν. Απεναντίας είναι η προβολή μιας σύγχρονης στρατηγικής πρότασης για τις μεγάλες αλλαγές, τις οποίες χρειάζεται ο τόπος. Η επικαιρότητά του είναι ταυτισμένη και συνυφασμένη με ένα ισχυρό και καθαρό μήνυμα: Μεταρρυθμίσεις Παντού!
Το κοινωνικό κράτος, που ήταν και παραμένει εμβληματικό πρόταγμα της Σοσιαλδημοκρατίας, οφείλει να στηρίζεται σε νέες συνταγές, λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες μιας χώρας, καθώς και τα δημοσιονομικά όρια. Μια στρατηγική μεταρρυθμίσεων επιβάλλεται να ξεκινά από το κομβικό αυτό ζήτημα.
Ένα σύγχρονο λειτουργικό και αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος δεν συνάδει με το αντιπαραγωγικό, αντιαναπτυξιακό, ακόμη και παρασιτικό μοντέλο που χρόνια τώρα ανεχθήκαμε. Ούτε με τον κρατισμό και τον λαϊκισμό, ούτε με τις πελατειακές συνήθειες και πρακτικές.
Με επίκαιρες προσεγγίσεις και προτεραιότητες, μπορούμε να οριοθετήσουμε τον ιδεολογικοπολιτικό μας χώρο, τόσο απέναντι στη συντηρητική Δεξιά όσο και στην ανεπίκαιρη Αριστερά. Μια μεταρρυθμιστική, καινοτόμα, προσαρμοσμένη στην εποχή, εκσυγχρονιστική και πάνω από όλα σεβόμενη τον Έλληνα πολίτη – που δοκιμάζεται σκληρά από την πανδημία και τα οικονομικά μέτρα της κυβέρνησης – σοσιαλδημοκρατική δύναμη, με επικεφαλής τον Ανδρέα Λοβέρδο, μπορεί να προσδώσει σύγχρονο περιεχόμενο στον παλιό διμέτωπο αγώνα.
* Ο Λεωνίδας Γρηγοράκος είναι καθηγητής Εντατικής Θεραπείας-Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην υπουργός.
