Η 21η Μαρτίου, η πρώτη μέρα της Άνοιξης, όπου το φως κερδίζει το σκοτάδι και η αισιοδοξία αφήνει πίσω της το πένθος, είναι η Παγκόσμια ημέρα της Ποίησης. Η ιστορία της ξεκινά από την Ελλάδα. Φέτος Το πρωί του Σαββάτου 20 Μαρτίου, στις 11:37 ώρα Ελλάδος, θα είναι η εαρινή ισημερία και η επίσημη έναρξη της φετινής άνοιξης στη χώρα και το βόρειο ημισφαίριο.
Στην αστρονομία ισημερία καλείται η αστρική ημέρα κατά την οποία το κέντρο του ηλιακού δίσκου βρίσκεται ίσο χρονικό διάστημα πάνω και κάτω από τον ορίζοντα κάθε τόπου, διαγράφει δηλαδή ίσα τόξα (ημερήσιο και νυκτερινό), και κατά τη διάρκεια της οποίας οι ακτίνες του ηλίου πέφτουν κατακόρυφα στον ισημερινό.
Το φαινόμενο οφείλεται στην περιφορά της γης γύρω από τον ήλιο και στην κλίση του άξονα περιστροφής της. Καθώς η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο – και επειδή ο άξονας περιστροφής της δεν είναι κάθετος στο επίπεδο περιφοράς – η διάρκεια της ημέρας αλλάζει. Δύο φορές το χρόνο η Γη βρίσκεται σε τέτοια θέση που οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν εντελώς κατακόρυφα στον ισημερινό. Η ισημερία συμβαίνει γύρω στις 21 Μαρτίου και 23 Σεπτεμβρίου. Το όνομα ισημερία προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ίσος και ημέρα, ενώ το διεθνές αντίστοιχο όνομα, equinox, προέρχεται από το λατινικό aequus (ίσος) και nox (νύχτα).
Οι ονομασίες εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία είναι σχετικές και αναφέρονται σε περιοχές του βόρειου ημισφαιρίου, καθώς στις αντίστοιχες ημερομηνίες στο νότιο ημισφαίριο οι εποχές είναι αντίθετες. Στα σημεία των δύο πόλων δεν έχει έννοια η ισημερία, ενώ στα σημεία του Ισημερινού η ισημερία είναι διαρκής.
Το φαινόμενο της ισημερίας παρουσιάζεται σε όλους τους πλανήτες κάθε ηλιακού συστήματος οι οποίοι παρουσιάζουν κλίση του άξονα περιστροφής ως προς το επίπεδο περιφοράς.
Το πρωί του Σαββάτου 20 Μαρτίου, στις 11:37 ώρα Ελλάδος, θα είναι η εαρινή ισημερία και η επίσημη έναρξη της φετινής άνοιξης στη χώρα και το βόρειο ημισφαίριο.
Αντίστροφα, στο νότιο ημισφαίριο θα ξεκινήσει το φθινόπωρο. Η μέρα θα μεγαλώνει πλέον συνεχώς σε βάρος της νύχτας έως το θερινό ηλιοστάσιο, ενώ το αντίστροφο θα συμβαίνει στο νότιο ημισφαίριο.
Οι ισημερίες -η εαρινή και η φθινοπωρινή- καθορίζουν την έναρξη της άνοιξης και του φθινοπώρου, ενώ τα ηλιοστάσια -το θερινό και το χειμερινό- προσδιορίζουν την έναρξη του καλοκαιριού και του χειμώνα αντίστοιχα. Για μια ακόμη χρονιά φέτος θα συνεχιστεί η ανεπαίσθητη συρρίκνωση της διάρκειας της άνοιξης, η οποία θα είναι πιο σύντομη κατά σχεδόν ένα λεπτό της ώρας σε σχέση με πέρυσι. Εδώ και χιλιάδες χρόνια, η άνοιξη μικραίνει στο βόρειο ημισφαίριο και ό,τι χάνει, το κερδίζει σε διάρκεια το καλοκαίρι.
Από την άλλη, ενώ από αστρονομική άποψη η άνοιξη αρχίζει με την εαρινή ισημερία, στην πραγματικότητα -όπως έχουν διαπιστώσει οι επιστήμονες που μελετούν το περιβάλλον- εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής η φύση εισέρχεται όλο και πιο πρόωρα στον ανοιξιάτικο κύκλο της. Η εποχή της άνοιξης έρχεται όλο και πιο νωρίς στον πλανήτη μας και πουθενά δεν είναι αυτό τόσο αισθητό, όσο στο Βόρειο Πόλο και γενικότερα στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου. Η αρχική έμπνευσή της ανήκει στον έλληνα ποιητή Μιχαήλ Μήτρα .Η εισήγησή του έφτασε με επιστολή στα χέρια του ποιητή και μελετητή της ποίησης Κώστα Στεργιόπουλου, προέδρου τότε της Εταιρείας Συγγραφέων. Η ποιήτρια Λύντια Στεφάνου πρότεινε ως ημέρα εορτασμού την 21η Μαρτίου, την ημέρα της εαρινής ισημερίας, που συνδυάζει το φως από τη μία και το σκοτάδι από την άλλη, όπως η ποίηση, που συνδυάζει το φωτεινό της πρόσωπο της αισιοδοξίας με το σκοτεινό πρόσωπο του πένθους.
Τον Οκτώβριο του 1999, στη Γενική Διάσκεψη της UNESCO στο Παρίσι, η 21η Μαρτίου ανακηρύχθηκε Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Το σκεπτικό της απόφασης ανέφερε: «Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης θα ενισχύσει την εικόνα της ποίησης στα ΜΜΕ, ούτως ώστε η ποίηση να μην θεωρείται πλέον άχρηστη τέχνη, αλλά μια τέχνη που βοηθά την κοινωνία να βρει και να ισχυροποιήσει την ταυτότητά της. Οι πολύ δημοφιλείς ποιητικές αναγνώσεις μπορεί να συμβάλουν σε μια επιστροφή στην προφορικότητα και στην κοινωνικοποίηση του ζωντανού θεάματος και οι εορτασμοί μπορεί να αποτελέσουν αφορμή για την ενίσχυση των δεσμών της ποίησης με τις άλλες τέχνες και τη φιλοσοφία, ώστε να επαναπροσδιοριστεί η φράση του Ντελακρουά: “Δεν υπάρχει τέχνη χωρίς ποίηση”».
