Δημιουργείται και στη χώρα μας δεξαμενή δοτών πλάσματος, από ανθρώπους που έχουν αναρρώσει από τη νόσο COVID-19 και έχουν αναπτύξει αντισώματα. Η διαδικασία γίνεται στα πιστοποιημένα κέντρα της Αθήνας και του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πατρών.
Οι πρώτοι 10 ασθενείς που ανάρρωσαν από τον ιό SARS-CoV-2, έδωσαν πλάσμα αίματος το πρωί της Τετάρτης 6 Μαϊου, στο Αρεταίειο Νοσοκομείο.
Το πλάσμα, το οποίο περιέχει αντισώματα του ιού, θα αξιοποιηθεί στο πλαίσιο μελέτης για να χορηγηθεί σε βαριά πάσχοντες ασθενείς, ως πειραματική θεραπεία για τον κορωνοϊό.
Τις επόμενες μέρες θα ακολουθήσει η ίδια διαδικασία με ακόμη 40 εθελοντές, ενώ σε λίστα αναμονής βρίσκονται και αρκετοί ακόμη αναρρώσαντες ασθενείς, τα αντισώματα των οποίων θα βοηθήσουν, ως “φάρμακο” άλλους ασθενείς με βαριά νόσηση. Η χορήγηση της θεραπείας πλάσματος (CP) δεν έχει αρχίσει να υλοποιείται στην Ελλάδα, καθώς, όπως αναφέρει ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ, Θάνος Δημόπουλος, δεν έχουν βρεθεί κατάλληλοι ασθενείς για τη λήψη της θεραπείας:
Περιμένουμε να υπάρξουν κάποιοι άρρωστοι που να πληρούν τα κριτήρια. Είμαστε στη φάση της συλλογής. Τώρα ξεκινήσαμε και τη συλλογή και θα το χρησιμοποιήσουμε”, αναφέρει ο Πρύτανης και Διευθυντής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ.
Με ποια κριτήρια επιλέγονται οι εθελοντές πλάσματος αντισωμάτων
Τα κριτήρια με τα οποία επιλέγονται πρώην ασθενείς της νόσου, για να υποβληθούν στη διαδικασία της πλασμαφαίρεσης είναι ιδιαίτερα αυστηρά, καθώς πρέπει να ακολουθείται το ειδικό θεραπευτικό πρωτόκολλο της πειραματικής θεραπείας, το οποίο έχει συντάξει ειδική ομάδα του Πανεπιστημίου Αθηνών και έχει εγκρίνει η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας.
Σύμφωνα με αυτό, οι ασθενείς που επιλεγονται θα πρέπει:
να έχουν νοσήσει αποδεδειγμένα (με προσκόμιση αποδεικτικού θετικού τεστ) από τον ιό SARS-CoV-2
να έχουν αναρρώσει πλήρως και να μην εμφανίζουν συμπτώματα (κατά προτίμηση να έχουν περάσει 14 ημέρες από την ύφεση των συμπτωμάτων)
το τεστ τους να είναι πλέον αρνητικό
να έχουν ηλικία κάτω των 60 ετών
να πληρούν τις προϋποθέσεις του αιμοδότη (κατάσταση υγείας, λήψη φαρμάκων κ.α.)
Οι υπεύθυνοι των πιστοποιημένων εργαστηρίων των νοσοκομείων της Αττικής και της Αχαϊας που συμμετέχουν στη μελέτη, θα λάβουν ιστορικό και θα υποβάλλουν τον υποψήφιο εθελοντή σε εργαστηριακό έλεγχο, ώστε να αποδειχθεί ότι ο πρώην ασθενής είναι αρνητικός και έχει αντισώματα του ιού SARS-CoV-2.
H κα. Μαριάννα Πολίτου, αιματολόγος, αναπληρώτρια καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και Δ/ντρια της Αιμοδοσίας στο “Αρεταίειο” νοσοκομείο, αναφέρει ότι υπάρχει ανάγκη για εθελοντές δότες, αρκεί αυτοί να διαμένουν στην Αττική ή την Αχαΐα:
“Η μελέτη αυτή λαμβάνει χώρα μόνο σε νοσοκομεία της Αττικής και στο Πανεπιστημιακό Πατρών. Τουλάχιστον μέσα στο πλαίσιο αυτής της μελέτης δεν μπορούμε να εξυπηρετήσουμε ανθρώπους από άλλους νομούς. Έτσι, αν κάποιος έχει νοσήσει, έχουν περάσει 14 μέρες από την ύφεση των συμπτωμάτων, είναι είναι κάτω από 60 ετών και μπορεί να πληροί και τις προϋποθέσεις του αιμοδότη, θα μπορούσε να επικοινωνήσει στο τηλέφωνο 210 7286324 της Αιμοδοσίας στο Αρεταίειο. Εμείς θα διαπιστώσουμε εάν είναι κατάλληλος και επιλέξιμος για τη συμμετοχή στην κλινική μελέτη, φάσεως 2. Δεν είναι ανοιχτή πρόσκληση, γενικώς για λήψη πλάσματος. Είναι κλινική μελέτη, έχει κάποια αυστηρά κριτήρια, όπως γίνεται και με τα φάρμακα. Δεν είναι όπως όταν δίνουμε το αίμα ή το πλάσμα στην αιμοδοσία. Εδώ δίνουμε το πλάσμα σαν φαρμακευτικό προϊόν”
Η κα. Μαρία Παγώνη, Διευθύντρια στην Αιματολογική-Λεμφωμάτων Κλινική και Μονάδα Μ.Μ.Ο. του νοσοκομείου “Ευαγγελισμός” αναφέρει στο iatropedia.gr, ότι πρόκειται για μια σημαντική πράξη εθελοντισμού, που μπορεί να βοηθήσει ασθενείς να αναρρώσουν από τη νόσο ευκολότερα:
“Είναι σημαντικό να ενημερωθούν οι ασθενείς οι οποίοι έχουν αναρρώσει και έχουν βιώσει την εμπειρία του τι σημαίνει να έχεις νοσήσει. Ιδιαίτερα αυτοί που είχαν περάσει δύσκολα τη λοίμωξη και είναι σημαντικό να ξέρουν ότι μπορούν να συνεισφέρουν, ώστε κάποιοι άλλοι άνθρωποι να το περάσουν πιο εύκολα, να γίνουν πιο εύκολα καλά. Οπότε είναι σημαντικό να έρθουν να ελεγχθούν και να δώσουν πλάσμα, όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις”.
Τα πιστοποιημένα Κέντρα που συμμετέχουν στη μελέτη είναι: το “Αρεταίειο”, ο “Ευαγγελισμός”, το “Αττικόν”, ο “Αγιος Σάββας” και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών.
Ποια είναι η διαδικασία της πλασμαφαίρεσης για τον εθελοντή δότη
Η διαδικασία είναι πολύ απλή, διαρκεί λιγότερο από μία ώρα και είναι απόλυτα ασφαλής για τον εθελοντή δότη. Το άτομο που θα επιλεγεί τελικά για ως εθελοντής δότης, θα πρέπει να επισκεφθεί το νοσοκομείο και να υποβληθεί στη διαδικασία της πλασμαφαίρεσης.
Η κα. Πολίτου εξηγεί αναλυτικά όλη τη διαδικασία:
“Είναι μια εξειδικευμένη διαδικασία η πλασμαφαίρεση. Συνδέεται με μία φλέβα σε ένα μηχάνημα, από εκεί σταδιακά με πολύ αργό ρυθμό απομακρύνουμε το αίμα, φυγοκεντρείται μέσα στο μηχάνημα, συλλέγουμε μόνο το πλάσμα, ενώ τα υπόλοιπα συστατικά του αίματος (ερυθρά και λευκά) επιστρέφουν κι αυτά σταδιακά πίσω στον δότη. Οταν τελειώνει αυτή η διαδικασία ο ασθενής δεν έχει αναιμία, δεν του έχουμε πάρει τα ερυθρά -όπως όταν δίνει αίμα- και επιπλέον, εάν έχει χάσει κάποιον όγκο – γιατί συλλέγουμε γύρω στα 650ml στις γυναίκες 700 ml στους άνδρες- αυτόν τον όγκο, τον αποκαθιστούμε λίγο λίγο σταδιακά με έναν φυσιολογικό ορό. Άρα ο οποιοσδήποτε περνά τη διαδικασία, μετά δεν έχει υπόταση, του έχουμε ξαναδώσει πίσω και τον όγκο του. Ούτε αναιμία έχει, ούτε του έχουμε πάρει τον όγκο φεύγοντας”.
Τι μπορεί να προσφέρει η χορήγηση πλάσματος στους ασθενείς με νοσο COVID-19
Κλινικές μελέτες βασισμένες πάνω σ’ αυτή τη θεραπεία βρίσκονται σε εξέλιξη ή ξεκινούν στην Κίνα, στην Αμερική και σε πολλές χώρες της Ευρώπης, σε διάφορες φάσεις της νόσου.
Η θεραπεία γίνεται, όταν το πλάσμα των εθελοντών μετά από ειδική επεξεργασία, χορηγηθεί σε βαριά πάσχοντες ασθενείς, ως παθητική ανοσία. Τι σημαίνει αυτό; Τα αντισώματα του ιού που περιλαμβάνονται στο πλάσμα, όταν χορηγηθούν στους ασθενείς (και σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα αντιιικά φάρμακα) ενδέχεται να μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του καταρράκτη των κυτταροκινών, επιπλοκή που οδηγεί πολύ συχνά στο θάνατο τους ασθενείς με κορωνοϊό.
Έτσι η συμβολή των εθελοντών – πρώην ασθενών, μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική για τη σωτηρία πολλών συνανθρώπων μας. Στόχος, επίσης, είναι με αυτό το πλάσμα των εθελοντών να δημιουργηθεί ένα απόθεμα στη χώρα, το οποίο ενδεχομένως θα χρειαστεί στη δεύτερη φάση της πανδημίας το ερχόμενο φθινόπωρο, εάν υπάρξει ανάγκη:
“Το πλάσμα αυτό συλλέγεται είναι πολύ σημαντικό να το έχουμε γιατί όπως έχει ανακοινωθεί από την ομάδα των ειδικών Εμπειρογνωμόνων αναμένεται ότι θα έχει συνέχεια αυτή η πανδημία. Άρα είναι πολύ σημαντικό να έχουμε το πλάσμα το οποίο θα χορηγηθεί σε όσους ανθρώπους από δω και πέρα που το έχουν ανάγκη. Είτε έχουμε μεγάλο αριθμό που θα μολυνθούν και θα νοσήσουν από τον SARS-CoV-2 είτε όχι. Εϊναι σημαντικό να το συλλέξουμε τώρα και να το έχουμε όταν θα το χρειαστούμε”, καταλήγει η κα. Παγώνη.
Ενθαρρυντικά τα πρώτα αποτελέσματα της χορήγησης της θεραπείας στην Κίνα
Η θεραπεία πλάσματος (CP), έχει δοκιμαστεί πειραματικά σε ασθενείς με COVID-19, σε πολλές χώρες, όπως στις ΗΠΑ, αλλά και σε χώρες της Ευρώπης.
Πολύ καλά αποτελέσματα κατάφεραν να επιτύχουν κινέζοι επιστήμονες από τη Γουχάν, μεταγγίζοντας πλάσμα πλούσιου σε αντισώματα του ιού από ασθενείς που είχαν αναρρώσει, σε ασθενείς με βαριά συμπτώματα. Χορηγώντας μία και μόνη δόση αντισωμάτων του κορωνοϊού, οι κινέζοι γιατροί κατάφεραν να μειώσουν τα συμπτώματα σε 10 ασθενείς που βρίσκονταν σε κρίσιμη κατάσταση.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, η μέθοδος εφαρμόστηκε στην Κίνα από δύο ομάδες γιατρών που πραγματοποίησαν τη μελέτη σε διαφορετικά νοσοκομεία. Χορήγησαν πλάσμα αντισωμάτων σε 15 ασθενείς που νοσούσαν σοβαρά και οι περισσότεροι από αυτούς σημείωσαν εντυπωσιακή βελτίωση.
