Αρχική Eπικαιρότητα Παιδική εργασία και εκμετάλλευση στην Ελλάδα του 2019

Παιδική εργασία και εκμετάλλευση στην Ελλάδα του 2019

Είναι Σάββατο στο δρόμο για τη λαϊκή αγορά της Καλαμάτας και το μάτι γεμίζει εικόνες από παιδιά ή εφήβους, οι οποίοι είτε ζητιανεύουν στις αγκαλιές γυναικών ή μόνα τους, είτε υπό τη… διακριτική παρακολούθηση ενηλίκων στέκονται ακούνητα στις γωνίες πουλώντας πατάτες σε σακούλες.

Βέβαια, τέτοιες εικόνες δεν είναι και ό,τι πιο σπάνιο και δεν είναι μόνο τα παιδιά των Ρομά ή προσφυγόπουλα, αλλά και παιδιά ή έφηβοι οι οποίοι δουλεύουν στο μαγαζί του πατέρα τους ή για το χαρτζιλίκι τους το καλοκαίρι.

Ρεπορτάζ: Νικολέττα Κολυβάρη

Η “Ε” απηύθυνε στη δικηγόρο Καλαμάτας Μαρία Κωνσταντοπούλου (φωτο) και την εγκληματολόγο στον Οργανισμό “Το Χαμόγελο του Παιδιού” Αγγελική – Χριστίνα Κουμάνια το ερώτημα αν υπάρχει παιδική εργασία και εκμετάλλευση στην Ελλάδα του 2019, όπως και τι προσδιορίζεται ως παιδική εργασία: Ο 8χρονος που βοηθά στο μαγαζί του πατέρα του; Η 15χρονη που σερβίρει καφέδες στο συνοικιακό καφέ για το χαρτζιλίκι; Και τι γίνεται με τους μικρούς Ρομά, ο νόμος προστατεύει τις πληθυσμιακές μειονότητες; Επίσης, ρωτήσαμε αν το να πουλάνε παιδιά στο δρόμο βετέξ, χαρτιά υγείας, μανουσάκια κ.λπ. είναι ένα είδος παιδικής εργασίας ή αντιμετωπίζεται ως επαιτεία;

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

Η δικηγόρος Μαίρη Κωνσταντοπούλου λέει ότι “σαφέστατα η παιδική εργασία είναι ένα κοινωνικό πρόβλημα που αφορά όχι μόνο τις χώρες του τρίτου κόσμου, αλλά και τις ανεπτυγμένες”.

Σύμφωνα με τον ορισμό της παιδικής εργασίας, πρόκειται “για την εργασία που παρέχεται από παιδιά κάτω των 18 ετών, αλλά σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες μπορεί το όριο ηλικίας να είναι κάτω των 15 ετών, η οποία επιβαρύνει ή βλάπτει τη σωματική, συναισθηματική, διανοητική, κοινωνική ή και πνευματική ανάπτυξή τους”.

Στην Ελλάδα καθημερινά γύρω μας γινόμαστε θεατές αυτού του φαινομένου.

Ενδεικτικά, εξηγεί, τα ανήλικα εργάζονται σε δραστηριότητες που ποικίλλουν, όπως μικροπωλητές, καθαρίζουν παρμπρίζ, είναι ρακοσυλλέκτες ή πουλάνε χαρτομάντιλα. Τα παιδιά των τσιγγάνων, ειδικά, απασχολούνται στη δουλειά του πατέρα τους ή κάποιου συγγενή τους.
Οσο για τους παράγοντες που επηρεάζουν αυτό το κοινωνικό φαινόμενο, η ίδια παρατηρεί ότι είναι πολλοί, όπως οικονομικοί, κοινωνικοί, στρατιωτικοί, πολιτιστικά αίτια και παράγοντες έλλειψης ηθικών αρχών.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

Πολύ σημαντικός βέβαια, σύμφωνα με τη δικηγόρο, είναι ο ρόλος της οικογένειας. “Ενα παιδί χρειάζεται για να μεγαλώσει σωστά μέσα σε ένα καλό οικογενειακό περιβάλλον αγάπη και παιχνίδι”. Και διευκρινίζει ότι το παιχνίδι συμβάλλει στη διασκέδαση, την πνευματική καλλιέργεια και την εκπαίδευση του παιδιού, διότι “μέσω αυτού το παιδί εκφράζεται, μαθαίνει, αισθάνεται χαρά, λύπη, ικανοποίηση, απογοήτευση, ανακαλύπτει τις δυνατότητές του αλλά και εισάγεται σιγά – σιγά μέσα στον κόσμο”. Ωστόσο, το να εργάζεται ένα παιδί “για να βοηθήσει τον πατέρα του ή για να βγάλει ένα χαρτζιλίκι θα ήταν καλό να συμβαίνει μέσα σε λογικά πλαίσια ανατροφής και διαπαιδαγώγησης του παιδιού και ικανοποίησης των αναγκών του, το οποίο πολλές φορές το βοηθάει γενικότερα στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του”, αναφέρει συμπληρωματικά.

Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ

Οσον αφορά το νόμο και την προστασία του ως προς τις πληθυσμιακές μειονότητες η Μαρία Κωνσταντοπούλου λέει ότι είναι ελλιπής και αυτό “διότι δεν εξαρτάται μόνο από την προστασία του νόμου η καταπολέμηση αυτού του κοινωνικού φαινομένου αλλά και από άλλους πολλούς παράγοντες -όπως, για παράδειγμα, η κοινωνική πρόνοια και η δυνατότητα δωρεάν και υποχρεωτικής εκπαίδευσης όλων των παιδιών που αδυνατούν να ακολουθήσουν το  εκπαιδευτικό σύστημα”. Επίσης, “η πληροφόρηση του κοινού με σκοπό την ευαισθητοποίησή του στο φαινόμενο, η λήψη ειδικών μέτρων ώστε να εξασφαλίζονται στους ανηλίκους έως 18 ετών ικανοποιητικοί όροι και συνθήκες στην εργασία και στον επαγγελματικό προσανατολισμό τους, και τέλος ενισχυμένα μέτρα της Επιθεώρησης Εργασίας”.

ΕΠΑΙΤΕΙΑ Ή ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ;

Στην Ελλάδα υπάρχει ο Οργανισμός “Το Χαμόγελο του Παιδιού” που συμμετέχει ενεργά και σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο προκειμένου να ευαισθητοποιήσει γύρω από το φαινόμενο της παιδικής εργασίας και να προσφέρει μέσα από τις δράσεις του υποστήριξη σε θύματα ή δυνητικά θύματα αυτού του κοινωνικού φαινομένου. Η υπεύθυνη σε αυτό τον τομέα Αγγελική – Χριστίνα Κουμάνια διευκρινίζει ότι το ελληνικό εργατικό δίκαιο ορίζει ως παιδική εργασία όταν ένα παιδί κάτω των 16 δουλεύει στα χωράφια, σε άθλιες συνθήκες ή δουλεύει σε μία επιχείρηση ή και εργοστάσιο. Η επαιτεία είναι “όταν βάζουμε τα παιδιά να πλένουν π.χ. παρμπρίζ ή να ζητιανεύουν στους δρόμους παίζοντας ακορντεόν και ζητώντας πράγματα”. Οπως επαιτεία είναι κι όταν έφηβοι σε ρόλο μικροπωλητή πουλάνε διάφορα στις γωνίες των δρόμων ή παιδιά – γυρολόγοι περιφέρονται στην πόλη με σφουγγάρια ή βετέξ.

ΟΛΟΙ ΕΧΟΥΜΕ ΔΟΥΛΕΨΕΙ ΤΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΑ

Η ίδια λέει ότι είναι πολύ ξεκάθαρο πως όταν το παιδί έχει φτάσει 15-16 χρονών, έχει το δικαίωμα να δουλέψει, αλλά υπό συνθήκες. Αλλωστε “όλοι έχουμε δουλέψει τα καλοκαίρια σε μία επιχείρηση, τα παιδιά στην Ελλάδα είθισται να βοηθάνε τους γονείς, όπως για παράδειγμα στην οικογενειακή ταβέρνα”. Αυτό, τονίζει, “δεν θεωρείται παιδική εργασία, αυτά δεν είναι παιδιά θύματα εμπορίας, δεν το κάνουν καταναγκαστικά, δεν τους παίρνουν τα λεφτά, δεν υπάρχει εκμετάλλευση”. Κι αν δεν υπάρχει εκμετάλλευση “δεν υπάρχει και εμπορία, δηλαδή δεν έχουμε traffiking”, λέει και ξεκαθαρίζει ότι η παιδική εργασία δεν προβληματίζει “αν το παιδί πηγαίνει σχολείο, είναι καθαρό, περιποιημένο, δεν είναι παραμελημένο γενικότερα, τρέφεται σωστά και απλά βοηθάει τα απογεύματα τους γονείς, γιατί οι άνθρωποι μπορεί να τα φέρνουν δύσκολα”. 

ΕΙΝΑΙ ΜΟΡΦΗ TRAFFIKING

Σε ό,τι αφορά την προστασία των παιδιών και ειδικά παιδιών από πληθυσμιακές μειονότητες, η εγκληματολόγος του “Χαμόγελου” απαντά ότι “η νομοθεσία στην Ελλάδα είναι πάρα πολύ καλή και πάρα πολύ δυνατή. Το πρόβλημα που έχουμε γενικά είναι ότι δεν την εφαρμόζουμε”. Η ίδια εντοπίζει το πρόβλημα στο ότι “υπάρχει μεγάλη δυσκολία να αντιληφθούμε το φαινόμενο και να εφαρμόσουμε τη νομοθεσία, την οποία έχουμε από το 2013”. Κυρίως, θεωρεί ότι “οι Ελληνες νομίζουν ότι το traffiking είναι κάτι πάρα πολύ μακριά από εμάς, ότι είναι μόνο για τις Ουκρανές και τις Ρωσίδες, άντε και τους Σύρους πρόσφυγες”. Επίσης, “μιλάνε μόνο για τη σεξουαλική εκμετάλλευση και δεν καταλαβαίνουν ότι traffiking είναι και η παιδική εργασία, traffiking είναι και ο καταναγκασμός σε γάμο, traffiking είναι και το εμπόριο βρεφών”, παρατηρεί καταλήγοντας η Αγγελική – Χριστίνα Κουμάνια.

Πηγή: eleftheriaonline.gr